گوارگام

بررسی اجمالی خواص صمغ گوآر يا گوارگام

گوآرگام فيبري مي باشد كه از دانه هاي گياه گوآر ( گونه اي از بُنشن ) گرفته مي شود.

گوارگام به عنوان ملين يا لاكساتيو كاربرد دارد. همچنين از آن براي درمان اسهال ، بيماري التهابي روده( سندروم روده تحريك پذير) ، چاقي و ديابت ، كاهش سطح كلسترول و  براي جلوگيري از انسداد ديواره عروق يا آترواسكلروز استفاده مي شود.

در صنعت مواد غذايي و آشاميدني  گوارگام به عنوان قوام دهنده، پايداركننده ،  تعليق كننده و همچنين عامل چسبندگي  استفاده مي شود.

در صنعت داروسازي گوارگام به عنوان عامل چسبندگي در ساخت قرص و به عنوان قوام دهنده در ساخت لوسيون ها و كرم ها استفاده مي شود.

گوآرگام چگونه عمل مي كند؟

گوآرگام يك فيبر مي باشد كه ميزان رطوبت مدفوع را نرمال مي كند، ميزان مايع اضافي را در اسهال جذب مي كند و باعث نرم شدن مدفوع در يبوست مي شود . همچنين امكان دارد كه به كاهش ميزان كلسترول و گلوكزي كه در معده و روده ها جذب مي شود كمك كند.

به علت گسترده شدن گوارگآم در روده ها و ايجاد حس سيري  ممكن است باعث كاهش اشتها شود به همين علت  علاقه ي زيادي در استفاده از گوارگام به عنوان عامل كاهش وزن وجود دارد.

موارد استفاده 

 يبوست ، استفاده كردن خواركي از گوآرگام باعث بهبود يبوست در بعضي افراد مي شود. اسهال، اضافه كردن نوع خاصي از محصولات گوآرگام  (  benefiber از شركت Novartis) در فرم  تغذيه لوله اي كه به بيماران مراقبت هاي حياتي داده مي شوند ممكن است باعث كاهش تعداد دفعات اسهال و همچنين كاهش حجم اسهال شود. اين نوع محصول گوارگآم همچنين باعث كاهش دفعات اسهال در كودكاني كه اسهال دارند مي شود ولي گوآرگام باعث بهبود اسهال در بزرگسالان مبتلا به كلرا نمي شود. بالا بودن كلس

ترول ، استفاده كردن از گوآرگام باعث كاهش سطح كلسترول در افراد با ميزان كلسترول بالا مي شود.همچنين گوارگام و پكتين اگر با مقدار كمياز فيبرهاي نامحلول مصرف شود  ميتواند باعث كاهش سطح كلسترول تام و كلسترول با چگالي پايين ( كلسترول غيرمفيد) مي شود ولي اثري برروي ليپوپروتيين با چگالي بالا ( چربي مفيد ) و ساير سلول هاي چربي كه تريگليسريد ناميده مي شوند ندارند.بالا بودن فشارخون ( پرفشاري خون ) ، استفاده كردن از گوآرگام به همراه هر وعده غذايي باعث كاهش فشارخون در افراد با فشارخون بالا مي شود. ولي اثر گوارگآم كمتر از اثرات پيسيليوم مي باشد.

سندروم روده تحريك پذير، استفاده خوراكي از گوآرگام باعث كاهش دردهاي شكمي و بهبود عملكرد روده ها و در كل بهبود كيفيت زندگي افراد با بيماري سندروم روده تحريك پذير مي شود.

كاهش وزن ، گوآرگام ممكن است كه براي كاهش وزن بي اثر باشد ، پس استفاده خوراكي از گوآرگام كمكي به افراد براي كاهش وزن نمي كند.

يك سري شواهد ناكافي در راستاي كاربرد گوارگام در جلوگيري از اسهال ناشي از شيمي درماني وجود دارد.

به تازگي تحقيقات نشان داده است كه اگر گوارگام را به پروبيوتيك لاكتوباسيلوس رامنوسيس اضاف كنيم  برروي كاهش اسهال در بيماران مبتلا به سرطان كه  تحت درمان با5fu  مي باشند اثر دارد . ديابت، برخي تحقيقات به تازگي نشان مي دهد كه استفاده از گوآرگام به همراه غذا باعث كاهش ميزان قندخون پس از غذا در افراد مبتلا به ديابت نوع يك مي شود. اثربخشي گوآرگام در ديابت نوع دو مشخص نشده است، و در اين راستا بحث وجود دارد.

بيماري  كبدي در بارداري ( كلستاز درون كبدي ) ، تحقيقات به تازگي نشان داده اند كه استفاده از نوع خاص گرانوله ي گوآرگام (  به نام گوارِم) باعث كاهش خارش و بهبود عملكرد كبد در زنان باردار مبتلا به كلستاز درون كبدي مي شود.

در راستاي موثر بودن گوآرگام براي بيماري هايي از جمله آترواسكلرز و سايرين نياز به شواهد بيشتري مي باشد

عوارض جانبي

گوآرگام تقريبا براي اكثر افراد بي خطر است  در صورتي كه از طريق خوراكي مصرف شود و به همراه آن حداقل ٨ اونس مايعات  استفاده شود . استفاده از آب به دليل كاهش امكان انسداد و بلاك شدن  روده مهم مي باشد.

از عوارض جانبي آن افزايش ميزان توليد گاز ، اسهال ، نرم شدن مدفوع مي باشد. اين عارضه ها معمولا پس از چند روز استفاده كاهش ميابد و يا از بين مي رود.استفاده از دوزهاي بالاي گوآرگام و يا استفاده نكردن از مقدار كافي آب ميتواند باعث انسداد مري و روده ها شود.

احتياط هاي ويژه و اخطار

در بارداري و شيردهي ، استفاده از گوآرگام در مقدار مشخص در طول بارداري بي خطر مي باشد ولي اطلاعات كافي در خصوص بي خطر بودن دارو در طول شيردهي موجود نمي باشد. پس بهتر است كه استفاده نشود.

در افراد ديابتيك،گوآرگام ممكن است باعث كاهش سطح گلوكز خون در بعضي افراد شود ، در نتيجه بايد مراقب اثرات مربوط به پايين بودن سطح قند خون ( هايپو گلايسمي ) باشيد ، پس بهتر است در افراد ديابتيك ميزان قند خون را تحت كنترل  باشد .

انسداد معده اي روده اي (GI) ، افراد داراي اين بيماري نبايد از گوارگام استفاده كنند زيرا باعث انسداد و باريك شدن مجراي مري و روده مي شود.

پايين بودن فشارخون، گوارگام ممكن است باعث افت فشارخون شود ، در نتيجه استفاده كردن از گوآرگام در افراد با فشار خون پايين باعث تشديد اين شرايط مي شود.

جراحي، از آنجايي كه گوآرگام باعث اثر برروي سطح گلوكز خون مي شود در نتيجه اين نگراني وجود دارد كه مصرف گوآرگام باعث تداخل در كنترل ميزان قندخون در حين و پس از جراحي مي شود در نتيجه بهتر است كه كه ٢ هفته قبل از جراحي از مصرف اين دارو اجتناب كنيد.

تداخلات

گوآرگام با تركيبات اتينيل استراديول تداخات محدودي دارد در نتيجه بهتر است با احتياط مصرف شود ، اتينيل استراديول يكي از فرم هاي استروژن مي باشد كه در برخي فراورده هاي استروژني و قرص هاي ضدبارداري موجود مي باشد.گوآرگام ميتواند باعث كاهش جذب اتينيل استراديول شود ، در نتيجه استفاده همزمان گوآرگام به همراه داروهايي كه حاوي استروژن مي باشند ممكن است باعث كاهش اثرات استروژن شود.

داروهاي آنتي ديابتيك ( داروهاي مورد استفاده جهت كنترل ديابت ) با گوارگام تداخل دارد.

گوارگام باعث كاهش سطح قندخون مي شود ، داروهاي آنتي ديابتيك نيز سطح قندخون را كاهش مي دهند ، در نتيجه استفاده همزمان اين دو با هم باعث افت شديد قندخون مي شود . ميزان قند خون در اين افراد بايد به صورت دقيق تحت كنترل باشد و ممكن است نياز به تغيير دوز داروهاي كنترل كننده قند خون باشد. برخي داروها كه در كنترل قند خون نقش دارند شامل گليميپرايد ( آماريل ) ، گليبورايد ( ديابتا، ميكرونيز ) ، انسولين ، پيوگليتازون ،رزيگليتازون (آواندينا) ،كلرپروپامايد،گليپيزايد(گلوكوترول)،تولبوتامايد(اريناس) و سايرين.

متفورمين( گلوكوفاژ) با گوآرگام تداخل دارد و گوارگام مي تواند باعث كاهش ميزان جذب متفورمين شود و اثرات متفورمين را كاهش مي دهد.

پني سيلين ( پني سيلين VK و قلم VK، وييتيد) با گوآرگام تداخل دارد زيرا باعث كاهش ميزان جذب پني سيلين مي شود. در نتيجه مصرف همزمان گوارگام با پني سيلين اثر مقابله با ميكروب پني سيلين را كاهش مي دهد.

تداخلات كمي در ارتباط با مصرف همزمان ديگوكسين و گوارگام وجود دارد كه بايد به آن دقت شود.

برخي افراد نگرانند كه مصرف همزمان اين دارو با ديگوكسين باعث كاهش جذب ديگوكسين مي شود اما بعيد است كه گوارگام اثر مستقيمي برروي جذب ديگوكسين داشته باشد.